De echte Afrika beleving, op zoek naar Whalesharks en luieren aan het strand

We zijn vandaag precies een week geleden vertrokken van huis. Tijd voor een eerste update 😊 .

In tegenstelling tot Zuid-Afrika en Namibie dat toch vrij westers is (afgezien van de townships in Zuid-Afrika en de zandwegen in Namibie), is Mozambique dat wat ik mij voorstel als ik aan Afrika denk. Kleurrijk geklede vrouwen, het leven buiten en op straat, overal kraampjes en stalletjes met etenswaren langs de wegen, golfplaten huisjes, rieten huisjes (ik waan mij hier voortdurend in het Afrika openlucht museum), vrouwen met koelboxen, tafels, boodschappentassen (kortom: hele bouwwerken) op hun hoofd zonder daarbij hun handen te gebruiken (!), spelende kindjes, auto’s met laadbakken overvol met mensen, markten, loslopende dieren, kleine dorpjes en zo kan ik nog even doorgaan.

Dat we in Nederland meer (materiële) welvaart kennen staat als een paal boven water. Maakt ons dat gelukkiger? Het zet je aan het denken als je hier een tijdje rondreist. We zien in Mozambique vrijwel geen andere toeristen of blanken. We voelen ons wat opgelaten wanneer we door dorpjes rijden in onze dikke wagen en vanuit ons raampje het Afrikaanse leven van alledag gadeslaan. We maken om die reden dan ook weinig foto’s terwijl ik het liefst alles vast zou leggen om de herinneringen in beeld te kunnen vasthouden.

Zaterdag 9 juni stapten Vino, Michel en ik ‘s morgens in het vliegtuig op Schiphol na een week vol (keuze)stress (2 bestelde e-readers, 3 laptops en 5 backpacks moesten geëlimineerd worden tot 1 van ieder artikel) en een emotioneel afscheid van mijn allerliefst zus. Laura was al ingestapt in Brussel op het vliegtuig en was ons aan het opwachten bij de gate op Schiphol voor onze vlucht naar Johannesburg. Ongeveer 11 uur later staan we op Zuid-Afrikaanse bodem. Laura zit in het vliegtuig naast een vrouw uit Zuid-Afrika die haar waarschuwt voor de criminaliteit in Zuid-Afrika. Ze geeft aan dat criminaliteit voor Zuid-Afrikanen inmiddels ‘gewoon’ is en dat iedere inwoner vroeg of laat wel eens te maken krijgt met een overval op de auto of een auto die gestolen wordt.

We worden op het vliegveld opgewacht door Ben, de chauffeur van ons appartementencomplex. In het korte stukje naar het appartement begint ook hij over de veiligheidsrisico’s en dat we ten allen tijde de autodeur op slot moeten houden. Ook is het advies om niet in het donker te gaan rijden want ‘hij wil graag dat we volgend jaar ook nog een keer kunnen komen’.

We komen in het pikkedonker aan bij ons appartement met 2 slaapkamers. Nog even thee gedronken en gedoucht en toen snel onze bedjes opgezocht.

De volgende morgen worden we opgepikt door het autoverhuurbedrijf om naar het verhuurdepot te worden gebracht, in het gezelschap van onze 8 koffers en 4 stuks handbagage. Laura heeft ons gevraagd om allemaal 1 extra koffer in te checken met kleding en spullen die ze verzameld heeft om in Zambia achter te laten.

Alle rompslomp bij het autoverhuurbedrijf doorlopen (we krijgen te horen dat we niet verzekerd zijn wanneer we in het donker rijden) en nadat we in de buurt een paar boodschappen hebben gedaan kunnen we van start met de eerste etappe, onze rit naar Nelspruit.

Laura krijgt vlak voor vertrek een appje van Happy binnen uit Zambia dat er georganiseerde criminele bendes acties zijn in Zuid-Afrika op dit moment en dat we goed op moeten passen. We checken even de website van de rijksoverheid en hier vinden we het ene na het andere bericht over bendes rond het vliegveld en op de weg van het vliegveld, achtervolgingen van toeristen naar hun hotel, het advies om bij een rood stoplicht door te rijden en niet te stoppen met het risico op carjacking of gewelddadige berovingen, etc. Allright. Gaan met die banaan dan maar!

Rond half vijf komen we aan bij onze accommodatie, Loerieroep. De laatste kilometers rijden we off-road en dan komen we aan bij een fantastisch plekje op een heuvel. Lidia, de eigenaresse (een blanke deftige dame van pensioengerechtigde leeftijd), staat al op ons te wachten en we krijgen een warm welkom. Gepassioneerd lijdt ze ons rond en laat vol enthousiasme de boomhut zien die ze aan het bouwen is en die nu ingericht wordt als honeymoonsuite.

Ons eigen huisje doet er niet voor onder en zeker onze overdekte buitenplaats niet. Een heerlijk plekje. We besluiten dan ook om boodschappen te gaan doen en gebruik te maken van de BBQ op ons terras.

We hebben verhalen gehoord over een moeizame procedure bij de grensovergang naar Mozambique en we vragen Lidia of zij hier meer over kan vertellen. Ze vertelt ons dat ze nooit naar Mozambique gaat. De Zuid-Afrikanen is een jaar of 10 geleden verteld dat ze niet moeten afreizen naar Mozambique in verband met gewapende overvallen op auto’s met dodelijke afloop. Ze vraagt ons of we het nieuws hebben gevolgd. Afgelopen week zouden er 2 aanslagen door IS zijn gepleegd in Mozambique waarbij tientallen mensen zijn onthoofd. We bedanken haar voor de informatie. Nog maar even een nachtje genieten van de serene rust bij Loerieroep.

De volgende morgen gaat de wekker vroeg en om 7 uur zitten we in de auto. Lidia heeft ons de tip gegeven gebruik te maken van een ‘runner’ bij de grens. Ze heeft van horen zeggen dat het bij de grensovergang 2 tot 3 uur kan duren en een ‘runner’ gaat tegen betaling alvast vooruit en zorgt dat je sneller de grens over bent. Wij hebben hier zo onze bedenkingen bij. Onderweg komen we waarschuwingsbordjes tegen voor nijlpaarden en leeuwen. 1,5 uur later staan we bij de grensovergang om Zuid-Afrika te verlaten. Er komt inderdaad een runner naar ons toe en we slaan het aanbod vriendelijk af. Dit regelen we liever zelf. Het is zo gepiept. Een stempel in ons paspoort en we mogen uitreizen.

Een kleine 100 meter verderop (we zijn dus heel even in niemandsland) is de toegangspoort tot Mozambique.

Vanuit de auto krijgen we een bonnetje aangereikt van een mannetje in uniform. Een paar meter verder staat een ander mannetje met een batch die ditzelfde bonnetje weer aanneemt en ons aanwijst waar we kunnen parkeren zodat hij ons kan helpen met een visum. Gelukkig zijn Laura en Vino niet zo naïef en na enig aandringen krijgen we ons ticket terug. We gaan het zelf fixen. Dat gaat ons een stuk minder geld kosten!

We moeten een formuliertje invullen met onze gegevens, er wordt een foto van ons gemaakt, een vingerafdruk afgenomen en na een uurtje is ook dit geregeld. Tijdens het wachten raken we nog aan de praat met een Zuid-Afrikaanse van onze leeftijd waarvan haar familie in Zeeland woonde. De wereld is klein.

Zodra we de grens oversteken komen we in een totaal andere wereld terecht; het echte Afrika. Het is nog een uur of 5 rijden. We kijken onderweg onze ogen uit,  er is veel bedrijvigheid onderweg. Auto’s volgeladen met mensen en aanhangers metershoog beladen met de meest uiteenlopende spullen. We rijden langs veel verschillende markten, vrouwen met grote lading op hun hoofd, kinderen die vee voortdrijven, kippen die langs de kant van de weg met touwtjes aan hun poten vastgebonden staan, kleine hutjes en nog zoveel meer.

Onderweg worden we 2 keer aan de kant gezet door de politie. De eerste keer draaien we ons raampje open en is ons vriendelijk ‘hello’ voldoende om verder te mogen rijden. De tweede keer zijn het twee agenten met een flitscamera.  Een van de agenten beweert dat Michel, die achter het stuur zit, harder reed dan de toegestane 60 km per uur. Michel geeft aan dat hij zeker weet dat dit niet zo is en vraagt of er bewijs is. De agent zegt dat Michel mee mag komen naar de overkant van de weg waar zijn collega staat om de film te bekijken. Michel en Vino gaan die kant op. Laura en ik kijken vanuit de auto toe en zien Michel en Vino lachen met de agenten, hen een hand geven, op de schouder slaan en even later lachend weg lopen. Er is niets betaald!

Aan het einde van de middag komen we aan in Xai-Xai, een toeristische badplaats. We hadden verwacht dat de omgeving hier, wegens het toerisme, luxer en beter onderhouden zou zijn. Niets is minder waar. Via een zandpad bereiken we ons ‘resort’. Onderweg komen we langs leegstaande gebouwen of hotels waarbij de bouw ooit van start is gegaan en niet is voortgezet.

Wij lijken de enige gasten bij ons resort, wat volgens de Nederlanse maatstaven geen resort mag heten. Van buitenaf gezien heeft het zijn beste tijd gehad. Binnen in ons appartement is het echter prima toeven! We hebben vanaf ons balkon uitzicht op zee, twee ruime slaapkamers, 2 badkamers en een grote woonkamer en keuken. We maken een wandeling over het strand voordat het donker wordt en eten bij het restaurant van ‘de buren’.

De dag erna is geen reisdag en doen we op het gemakje. Het is low season blijkt en er is niet zoveel te doen. We gaan naar het strand en even door het centrum van Xai-Xai waar we inderdaad geen andere toeristen zien. Winkelen doe je hier op straat, bij alles wat uitgestald ligt op de stoep. Door haar ervaringen in Zambia weet Laura te vertellen dat de kleding en schoenen die hier verkocht worden veelal kleding is die is gedoneerd vanuit het westen. Het zijn inderdaad steeds schoenen waar ze per paar maar 1 maat van aanbieden.

Mensen vragen ons hier regelmatig om eten en wanneer we een paar van onze mueslirepen uitdelen (meer hebben we zelf ook niet bij ons) reageren ze erg dankbaar. Als wij dan ’s avonds weer uitgebreid aan het dineren zijn in een restaurant is dat een groot contrast.

De dag erna weer een vroeg vertrek om 7 uur, dit keer naar Tofo waar we rond half 1 aan komen. De omgeving onderweg is super groen met veel palmbomen en de wegen zijn ontzettend goed. Het laatste stukje moeten we weer off-road rijden en weer rijden we tussen de bouwvallen. Maar, dan is daar opeens de zee en zijn we bij onze accommodatie. En wat voor accommodatie! Jammer dat we hier maar 3 nachten verblijven want we hadden ons hier met gemak een week kunnen vermaken. We hebben een geweldig vrijstaand huisje van hout en riet met een enorm balkon met hangmat en, het mooist van alles, aan de rand van het strand met uitzicht op de baai. Dit is genieten! We lunchen in het restaurant met zeezicht waarbij ik een lokaal gerecht bestel; Matapa (cassave, kokos en cashewnoten). Het smaakt erg goed.

Na de lunch is het tijd voor wat activiteit en Michel en ik duiken de zee in. Het water is heerlijk, niet koud en helder, en de golven zijn super hoog. Wanneer er een hoge golf aan komt zie ik een enorme school klein visjes die steeds uit het water komt en voor de golf uitspringt. Ze schitteren in de zon. Een heel mooi gezicht!

’s Avonds steken we de BBQ weer aan.

De volgende morgen gaan we op zoek naar whalesharks! Deze kolossen kunnen tot 15 meter lang worden. Deze morgen zijn er in onze baai nog twee ‘gewone’ walvissen gezien vanaf de kust. Jammer, dit hebben wij net gemist. We krijgen instructies over wat we moeten doe wanneer we dolfijnen tegenkomen, manta roggen, schildpadden en whalesharks. Aangezien whalesharks vriendelijke dieren zijn kunnen we het water in wanneer we deze zien en met de whalesharks snorkelen. In april zijn er nog 39 whalesharks gezien door onze touroperator. In juni nog maar 2. Maar, zo stellen ze ons gerust, het heeft ook te maken met het aantal tochten dat is gemaakt. In juni zijn er minder boten de zee op geweest.

Samen met de andere gasten duwen we onze Zodiac (boot) het water in. Klimmen op de rand, krijgen de aanwijzing om ons goed vast te houden en stuiven de zee op. Tegen de metershoge golven in scheuren we over het water waarbij we af en toe een flinke duik naar beneden maken en met een klap op het water terecht komen. Geen gebrek aan spanning en sensatie. Wat dit betreft dan want waar het op de onderwaterwereld aan komt komen we helemaal niets tegen. Wat een teleurstelling!

De rest van de dag relaxen we in en rond het water en bij ons huisje.

De volgende morgen vertrekken we om 8 uur ’s morgens met zijn vieren op excursie. We zijn de enige gasten die vandaag hebben geboekt en we worden in de laadbak van een auto gehesen. We scheuren in een rit van een uur naar Barra waar we met kajaks het water op gaan. Onze gids, Tony, vraagt of we ervaring hebben met kajakken. Ik geef aan al vaker te hebben gekajakt. Vino zegt dat ik niet zo hoog van de toren moet blazen. Laura en Michel zitten in een kajak met roer dat te besturen is met pedalen.  Vino en ik hebben een gewone kajak zonder roer. De wind en stroming zijn sterk en ik zit achterin dus moet zorgen dat we rechtuit gaat. Dit leidt tot gevloek en irritaties van mijn kant waarbij ik de schuld op Vino schuif, maar eigenlijk ga ik nooit zo goed samen met iemand in een kajak dus waarschijnlijk ben ik zelf gewoon niet zo´n beste kajakker.

We pauzeren op een zandbank met broodjes en wisselen van kajak. Nu gaat het goed. We glijden moeiteloos door het helderblauwe water met de zon op ons gezicht. Niets meer te wensen over.

De volgende stop is bij een zandbank met ontelbaar veel zeesterren, super gaaf! We zien ondertussen veel locals vissen. Vrouwen die met hun kleding aan in het water staan en steeds met hun hoofd onder water verdwijnen om omhoog te komen met handen vol mossels, mensen die vissen met een speer, met hengels, met netten, met boten.

We meren aan bij een eiland waarop zich een dorp bevindt met iets meer dan 800 inwoners. Tot voor kort was er geen elektriciteit, maar de regering heeft nu geregeld dat er zonnepanelen zijn geplaatst. De mensen leven hier voor een deel nog van ruilhandel. Ze ruilen vis en andere zeedieren op het vaste land voor andere levensmiddelen. De huisjes waarin mensen hier leven zijn veelal gemaakt van riet en palmbladeren. Het zijn dezelfde huisjes die we steeds tegenkomen langs de kant van de weg in de omgeving van Tofo. Tony geeft ons een rondleiding door het dorp waar we de aandacht trekken van de kindjes. We hebben ook even bij het schooltje kunnen kijken waar 250 kindjes naar school gaan (een groep in de ochtend en een groep in de middag) als de leraar die dag komt vanaf het vaste land.  Er is zelfs een ziekenhuis en een soort verloskundeafdeling waar we binnen mogen kijken. Het voelt als ´aapjes kijken´, maar tegelijkertijd is het leuk een inkijkje te krijgen in hoe de mensen hier leven.

Daarna is het tijd voor lunch. En hoe! Een tafel vol met allerlei gerechten staat voor ons klaar; krabben, vissen, schelp en schaaldieren (een deel hiervan had Tony onderweg gekocht bij vissers die we tegenkwamen), octopus, matapa, rijst, friet, macaroni, ananas, etc.

De matapa is weer heerlijk! Laura en ik houden het op vegetarisch, de schaal- en schelpdieren zien er wat ons betreft niet zo aantrekkelijk uit.

De chef van het dorp komt bij ons aan tafel zitten, een goed gevoede man! Hij spreekt geen Engels dus een gesprek is niet mogelijk maar we hebben het maar als een eer beschouwd dat hij met ons mee komt eten aan tafel.

Na de lunch zoeken we nog even schelpen op het strand en daarna worden we opgehaald door een dhowboat, een houten zeilboot(je).

In een krappe twee uur varen we terug naar het vaste land, waarbij we steeds moesten wisselen van de linkerzijde naar de rechterzijde van de boot. Eenmaal terug aan land weer de laadbak in en terug naar Tofo.

Een heerlijke dag en erg genoten.

Inmiddels zijn we aangekomen in Bilene, een kustplaats, waar we 1 nachtje blijven. Morgenvroeg rijden we naar het meest zuidelijke puntje van Mozambique, Ponto do Ouro. Vanaf daar rijden we na 2 nachten door naar Swaziland waarna we afsheid moeten nemen van Vino en zelf doorgaan naar Botswana.