Kleurrijk Hindoeistisch India en Mindfull in Boeddhistisch Thailand

8 augustus 2018 - Bali, Indonesië

Lieve allemaal,

Het duurde even voordat ik weer voldoende tijd had in combinatie met Wifi. Bedankt weer voor jullie super leuke en lieve berichtjes. Dat is zo leuk!!

Op 9 juli neem ik, na een uitgebreid ontbijtbuffet met allerlei Indiase gerechten, een taxi vanaf mijn hotel in Bangalore naar het vliegveld. Ik mis Be die zeker van alles iets geprobeerd zou hebben van de verschillende hapjes!

Alles verloopt soepel en na een vlucht van een ruim uur land ik in Goa. Bij de uitgang staat mijn pick-up, Albert, al op me te wachten. In een uurtje rijden we naar het appartement van Lynne.

Ik zie er een beetje tegenop want over de mail leek ze niet zo vriendelijk en ik weet dat ik waarschijnlijk de enige vrijwilliger ben.

Maar, ze staat me beneden bij het complex al op te wachten en ik krijg een warm welkom. Lynne komt uit Engeland is ergens in de 60 en woont sinds 8 jaar in India. Ze is getrouwd, heeft 2 volwassen kinderen die in Europa wonen en haar man (Peter) woont een eindje verderop in een ander appartement.

Ze heeft een knus appartement waar ik word begroet door haar 3 honden: Hugo, Trixie en Lily. Ik heb een eigen slaapkamer met een groot tweepersoonsbed, een balkon met loungestoelen en een eigen badkamer. Niks te klagen! De lakens hangen nog te drogen, maar de luchtvochtigheid is hier enorm hoog waardoor dit niet zo gemakkelijk gaat. Gelukkig heb ik airco op mijn kamer. Wat een luxe.

We wandelen die middag een stukje met de honden. Wanneer we buiten komen ligt er een enorm grote dode slang op de weg. Oja, die leven hier dus ook! Ik heb moeite om Lynne goed te verstaan met haar enorme Engelse accent. Ze vertelt me dat ze eigenlijk nooit kookt dus dat we boodschappen kunnen doen zodat ik zelf wat kan koken.

Deze avond maakt ze een omelet voor ons beiden vergezeld door friet. Het voelt meteen zo fijn huiselijk om weer gewoon samen met iemand te eten!

De dagen erna staan we iedere ochtend vroeg op en rijden we rond 7.00 uur ’s morgens met de honden naar het strand voor een wandeling waarbij ook de straathonden naar ons toe komen en mee lopen en spelen met de honden van Lynne. De zee is iedere ochtend donker en ruig en de lucht grijs en regenachtig. Ook ligt er overal veel afval op het strand. Lynne vertelt dat het in het droge seizoen zo’n wereld van verschil is; een blauwe lucht, zon, een kalme blauwe zee en een schoon goudgeel strand.

Ik heb deze week enorm veel vrije tijd, maar Lynne neemt me zoveel mogelijk overal naartoe en doet de rest van de tijd zelf ook niet veel. Dan zitten we in de huiskamer en kletsen of we kijken tv of ik lees een boek.

Ik probeer haar te helpen waar ik kan. In het regenseizoen is er niet veel werk met de honden. In het droge seizoen zijn ze veel drukker met vaccineren, steriliseren, etc. Ik probeer daarom maar wat huishoudelijke taken te vervullen, hoewel er niet zoveel te doen is want ze heeft twee keer per week een hulp in de huishouding.

We wassen de honden, ze neemt me mee uit lunchen samen met haar man, ze neemt me mee voor koffie en taart, met haar man ga ik naar de opvang om een hond op te halen die gesteriliseerd is (gevangen door Lynne en naar de opvang gebracht die gefinancierd wordt door de overheid) en die we terug gaan brengen naar het strand en iedere avond en middag zorgt ze voor eten terwijl in de informatie van Workaway stond dat er alleen ontbijt zou zijn. De ene keer halen we iets af, de andere keer gaan we uit eten met haar man en vrienden van hen en weer een andere keer kookt haar man voor ons een Engelse Chicken stew.

Iedere maandag, woensdag en vrijdag is ‘big feeding’. Dan rijdt Lynne met haar busje naar het strand om daar de honden te voeren. Dit is de hoofdtaak in het regenseizoen. Daarnaast houdt ze ze in de gaten, kijkt of er bijzonderheden zijn en probeert het vertrouwen te winnen van de meer verlegen honden. We voeren de honden brokken gemengd met rijst. De honden kennen Lynne goed en zijn super enthousiast wanneer we komen.

Op 1 van de wandelingen met de honden van Lynne over het strand komt er opeens een enorme kudde waterbuffels het strand oplopen. Wij lopen aan de waterkant en de kudde komt onze kant op. Er zijn ook kleintjes bij. We schrikken er allebei van. Even later zien we dat er iemand achter de kudde loopt die ze voortdrijft over het strand. We laten ze passeren. Het is een mooi gezicht, zo’n gigantische kudde die zich verplaatst door de branding op een eindeloos strand.

Lynne neemt me op 1 van de middagen mee naar Veronica, een Engelse vriendin met een prachtig huis met enorme veranda. Een andere vriendin, Trupty, een Indiase, komt ook. Veronica heeft 5 honden en Lynne heeft Hugo en Lily ook meegenomen. Veronica heeft 2 kleine puppy’s waarvan er eentje verlamd is aan zijn achterlijfje. We zitten op de veranda, eten pizza en drinken wijn terwijl het buiten stortregent. Het is erg gezellig en ik waardeer het dat ze me overal mee naartoe neemt. Ik voel me erg welkom.

En dan is het opeens alweer 14 juli. ’s Morgens voor de laatste keer met de honden naar het strand en dan mijn tas inpakken. Albert pikt mij om 15.00 uur op en tegen 16.00 uur ben ik op het vliegveld. Natuurlijk moet mijn tas weer leeggehaald worden door de security. Gelukkig heb ik tijd genoeg.

De vlucht duurt een dikke twee uur. Na een uurtje onstaat er plotseling hevige turbulentie en de stewardess die in het gangpad staat, vlakbij mijn stoel, gaat ter plaatse op de grond zitten. Meteen daarna klinkt uit de cockpit ‘Cabin crew take your seats!’ Er onstaat onrust en lichte paniek onder de passagiers. Gelukkig duurt het niet zo heel lang en blijft het daarna een wat onrustige vlucht, maar dat is alles.

We landen in Delhi. Ik heb gekozen voor een vlucht die aankomt om 20.30 uur omdat, volgens de informatie van Shoestring (waarbij ik een groepsreis heb geboekt) de anderen zullen arriveren om 23.30 uur. Ik heb met Shoestring gecommuniceerd dat ik op hen zal wachten op het vliegveld en met de gezamenlijk transfer naar het hotel zal gaan.

Ik haal mijn bagage op en ga in de hal daar zitten wachten. Ik zit nog amper en er ploft een Indische jongen op het stoeltje naast mij. Hij begint meteen te praten en vraagt naar mijn naam. Hij zegt dat hij in het vliegtuig achter mij zat. Omdat hij er naar vraagt zeg ik dat ik wacht op een groep en dat we een rondreis maken. Hij wil me in Jaipur ontmoeten en vraagt of ik zijn nummer in mijn telefoon kan opslaan. Hier heb ik geen zin in maar ik doe het uit beleefdheid. Daarna vraagt hij of ik zijn telefoon kan laten overgaan. Ja, jammer, die had ik niet zien aankomen. Nu heeft hij dus ook mijn nummer. Gelukkig is het mijn Indiase sim die over 1 week toch niet meer in gebruik is. Hij vraagt of dit ook mijn whatsapp nummer is. Ik bevestig dit terwijl het niet zo is want mijn whatsapp is nog steeds gekoppeld aan mijn Nederlandse nummer. Hij moet gelukkig kort daarna naar buiten. Niet veel later belt hij. Ik neem op. Hij zegt dat hij mij op whatsapp niet kan vinden. Ik zeg dat het misschien aan de verbinding ligt, dat het wel goedkomt als ik in het hotel ben en wifi heb.

Hij vraagt of ik naar buiten kom zodat we kunnen praten. Als je in India eenmaal de hal verlaten hebt kun je niet meer naar binnen. Dat is mijn redding in dit geval anders was ik niet meer van hem af gekomen. Hoe meer ik afhoud, hoe hij meer hij aandringt en hoe irritanter hij wordt. Hij zegt dat hij mij in Goa op het vliegveld al zag en mij gevolgd is naar de bagageband nadat we zijn geland in Delhi en daarna naar de stoeltjes waar ik ging zitten. Hij zegt dat we even naar zijn hotel kunnen gaan tot mijn groep er is. Ik vraag hem of hij denkt dat ik gek ben. Ik ga toch niet met iemand die ik niet ken naar een hotel?! Wanneer ik steeds botter wordt en een aantal keer zeg dat ik met rust gelaten wil worden, m’n boek wil gaan lezen en me prima in m’n eentje kan vermaken, blijft hij doordrammen. Ik geef een aantal keer aan dat ik het gesprek ga beëindigen maar hij zeurt gewoon door. Uiteindelijk leg ik maar neer midden in het gesprek. Vervolgens begint hij non stop te bellen en via sms allerlei smeekbedes te versturen. Hij is gelukkig weg als ik later naar buiten kom. De verder week blijft hij geregeld bellen met allerlei verschillende nummers. Ik neem niet meer op.

Ik zit bij de terminal van domestic flights en het is een aardig lange busrit naar de terminal voor international flights. Eenmaal daar zie ik niemand van Shoestring!

Ik app met Shoestring en krijg weinig bevredigende antwoorden. Het is inmiddels al 01.00 uur ’s nachts en de groep en transfer zijn volgens Shoestring waarschijnlijk al naar het hotel. Ik neem een taxi waar ik achteraf gezien veel en veel teveel voor betaal. Als ik dit had geweten had ik een eerdere vlucht genomen en was ik ’s middags al wel naar het hotel gegaan!

Ik krijg een kamer waar Marta uit Spanje (die sinds 7 jaar in Parijs woont) al ligt te slapen. Ik neem nog een snelle douche en kruip dan snel in bed.

De volgende morgen ontmoet ik de rest van ons kleine groepje. Monique en Eric uit Nederland en Bart uit Belgie. En uiteraard onze lokale gids: Keshav.

We kiezen ervoor vandaag een tour met gids te maken door Delhi. Rond half 12 vertrekken we in ons busje met airco met onze gids voor vandaag, Chanden. Een hele lieve en enthousiaste man. Hij heeft pretoogjes en is erg vrolijk. Hij heeft een snor waarvan hij de puntjes samen kneed en aan beide kanten omhoog laat krullen. Hij vertelt dat we gewoon overal en van iedereen foto’s kunnen maken. Wanneer we vragen of mensen daar geld voor willen hebben zegt hij dat dit meestal niet zo is en als het wel zo is kun je gewoon zeggen dat je niet zou weten waar je voor moet betalen. Hij vertelt dat hij ons bij toeristische plaatsen soms wat koopwaar zal laten zien als gunst voor de mensen daar, maar dat we het niet hoeven te kopen en dat hij ons kan helpen om het ergens anders goedkoper te krijgen. We gaan eerst naar een moskee maar eenmaal daar blijkt die net voor 1 uur te sluiten voor niet-moslims. Chanden neemt ons mee een stukje door de straten en we zijn onder de indruk van het straatleven. Overal stalletjes met vuurwerk dat wordt afgestoken bij bijvoorbeeld een bruiloft. Ook is er veel streetfood. Boven de ingang winkeltjes hangt knoflook en chili. Mensen doen dit omdat ze geloven dat dit negatieve energie absorbeert. Wanneer iemand de winkel inkomt wordt de negatieve energie opgenomen en zullen mensen extra veel kopen. We mogen iedereen fotograferen. Niemand lijkt er problemen mee te hebben en veel mensen hebben er zelfs wel plezier in, ze poseren voor de foto.

We bezoeken de plaats waar de as van Ghandi is uitgestrooid, we genieten van een overheerlijk Indiaas lunchbuffet, we bezoeken de ‘mini Taj Mahal’ en locals vragen ons of ze met ons op de foto mogen.

Het laatste bezoek vandaag is aan de Sikh tempel. We moeten onze schoenen en sokken uitdoen en ons hoofd bedekken. Er wordt hier iedere dag de hele dag door eten gemaakt voor mensen die willen komen eten. Mensen doen dit omdat ze geloven dan het goed is om bij de tempel te eten en dit gezamenlijk te doen. Een grote hal zit vol met rijen mensen die een maaltijd krijgen uitgedeeld. We mogen in de ‘keuken’ kijken die draait op vrijwilligers en we krijgen gelegenheid te helpen bij het maken van de ‘pannenkoekjes’ of roti.

We gaan daarna de tempel binnen waar bijna alles van goud lijkt te zijn en waar mannen knielen en zingen. We zitten er een tijdje tussen.

Het heilige boek heeft hier een eigen bed en slaapkamer achter glas. We kunnen er een glimp van opvangen.

De tempel is echt een highlight. Zo bijzonder om mensen hier gezamenlijk te zien eten. Het is zo gestructureerd, georganiseerd en kleurrijk en mensen laten ons voelen dat we enorm welkom zijn. In de keuken te mogen kijken en meehelpen is ook een erg leuke ervaring en de tempel van binnen bekijken erg bijzonder.

We rijden terug naar het hotel en lopen het laatste stuk. Het is ontzettend druk op straat en ik geniet van alle mensen, geluiden, de winkels zo anders dan in Nederland, de warmte, de vele streetfoodkraampjes .. We frissen ons even op in het hotel en gaan dan lokale gerechten eten met de gids. We lopen in het donker terug en opnieuw geniet ik van de drukte en alle kraampjes met streetfood.

India valt me tot nu toe 100% mee. Ik voel me voorlopig nog helemaal niet onveilig. De mensen zijn vriendelijk en behulpzaam en respectvol.

Ik kijk wel echt mijn ogen uit, het is toch echt met niets te vergelijken dat ik eerder heb gezien. Het is niet te vangen in beelden op mijn camera. De kleurrijke kleding, de gezichten, de bindi’s, het leven op straat .. voorlopig heb ik er nog geen genoeg van en ben ik benieuwd naar wat nog komt!

De volgende morgen ontbijten we in het hotel en vertrekken richting Agra.

Ik ben heel blij met de ervaringen die ik in de eerste week heb mogen opdoen in het kleine dorpje, maar het is pas nu dat ik langzaamaan India steeds meer in mijn hart begin te sluiten.

Hier in de stad zijn mensen meer toegankelijk en zoeken meer toenadering. Ik vind het tot nu toe een fijn land om doorheen te reizen. In Goa waren mensen ook vriendelijk en voelde ik me niet onveilig. Lynne woonde er inmiddels net iets te lang denk ik en bij haar begonnen de ergernissen te overheersen waardoor ik ook een subjectief beeld kreeg van India. En misschien ligt de waarheid in het midden. De lokale Indiase vriendin van Lynne (Trupty) zei dat Indiers niet geven om een mensenleven, Kiran van Anahata zei dat Indiers niets belangeloos doen.. en toch.. mijn ervaringen tot nu toe zijn anders. Mensen zijn geïnteresseerd, nemen tijd voor een praatje, zijn behulpzaam.

De highway is prima met een minimum aan verkeer. Het is groen onderweg, we rijden tussen rijstvelden en akkerbouw. Weer zo anders dan het drukke Delhi.

Na het inchecken in ons hotel in Agra gaan we lunchen bij ‘Sheroes’ (combinatie van ‘she’ en ‘heroes’) Het is een restaurant dat gerund wordt door vrouwen die het slachtoffer zijn geworden van een zuuraanval. Je kiest zelf hoeveel je wilt betalen voor je eten en drinken. We krijgen korte film/documentaire te zien waarin een aantal van deze vrouwen hun verhaal vertellen. Het maakt diepe indruk om hun – voor het leven – verminkte gezichten te zien en de verhalen te horen. Het raakt ons. Het is bizar dat dit soort dingen gewoon gebeuren, soms in bijzijn van omstanders en zonder dat iemand te hulp schiet.

We bezoeken vandaag Agra Fort met een gids en daarna de Taj Mahal. Ondanks dat ik al veel foto’s heb gezien van de Taj Mahal is het toch indrukwekkend om de aanblik in werkelijkheid te ervaren! We worden voortdurend aangeklampt door Indiers die met ons op de foto willen. Hele families, singles, koppels, het houdt niet op. We hebben er wel lol in. Er zijn weinig westerlingen die de Taj Mahal bezoeken vandaag. Het zijn overwegend Indiers.

De dag erna doen we weer verschillende bezienswaardigheden aan. We rijden vandaag door naar ons volgende hotel. We hebben een vrije middag om te relaxen. Dat is fijn. We liggen aan het zwembad. Voordat we gaan eten komt er iemand om ons te demonstreren hoe je een Saree (traditionele Indiase kledij voor vrouwen) omwikkelt. Leuk!

De dag erna hoeven we maar 2 uurtjes te rijden naar onze volgende bestemming: Jaipur. Dit is waar Keshav, onze gids, woont. ’s Middags neemt hij ons me naar de cinema voor een echte bollywoodfilm. Het is de oudste bioscoop van Jaipur en heel erg mooi. Een hele leuke ervaring!

Na de film wandelen we met Keshav naar een lokaal koffiehuis. Hier kun je heel goedkoop koffie drinken en iets eten. Ze hebben ook echt niets anders dan koffie. Geen thee, geen frisdrank. Het koffiehuis is ook echt niets meer dan een ruimte met stoelen en tafels en TL licht. Er is verder geen enkele aankleding. Buiten is inmiddels een forse regenbui losgebarsten.

Keshav neemt ons mee naar een lokaal restaurant. Het blijkt een autowerkplaats waar ze werken aan oldtimers en waar tegelijkertijd buiten gegeten kan worden! Terwijl het met bakken uit de hemel komt zitten we tussen de auto’s onder een afdak onze kip kebab te eten. Het smaakt erg goed!

En dan is daar de dag erna toch de ‘Delhi belly’. Flink aan de diarree! In de ochtend hebben we weer en toer met gids naar een aantal bezienswaardigheden. Rond het middaguur worden we afgezet in het oude centrum en kunnen we zelf rondlopen. We genieten vooral van het straatleven en alles dat we zien.

Die avond hebben we een kookles bij een lokale familie. We worden met een bijzonder welkom ontvangen. De vijfjarige dochter van de familie begroet ons bij aankomst en we krijgen een bloemenkrans van haar om onze nek waarna ze een Bindi (rode stip) op ons voorhoofd maakt. We maken een stuk of 6 a 7 verschillende gerechten. Het is heel gezellig, leerzaam en erg leuk om te doen. En niet te vergeten, het smaakt erg goed! Het is pas tegen 01.00 uur ’s nachts als we terugkomen bij ons guesthouse.

En dan is het alweer de laatste dag! We nemen afscheid van Marta die achterblijft in Jaipur en in zes uur rijden we naar Delhi. We kletsen veel en de tijd gaat zo voorbij. Ook blijft het een belevenis om naar buiten te kijken.

Om 7 uur ’s avonds stap ik in de taxi naar de airport. Monique en Bart zijn naar het hotel gekomen om me uit te zwaaien, super leuk. Vanuit de taxi nog een laatste keer genieten en me verbazen over het straatleven van Delhi. Ik betaal 500 rupees terwijl ik me op de heenweg heb laten afzetten voor 1200 rupees voor dezelfde rit.

Ik heb een heerlijke week gehad en echt genoten. Ik had het heel erg leuk met Monique wat erg gezellig was. Keshav heeft ons heel erg veel verteld over het Hindoeisme wat super interessant en leerzaam was. Ik vind het best jammer dat er nu al een einde gekomen is aan deze leuke week!

Wanneer ik ga boarden voor mijn vlucht van 23.30 uur komt er een Indier naar me toe die ook aan het boarden is en wat simpele vragen stelt over waar ik vandaan kom en waar ik heen ga. Ik maak een heel kort praatje met hem.

Ik zit in het vliegtuig aan het gangpad. Er zit een man aan het raam. De stoel tussen ons is vrij, dat is fijn!!! Totdat opeens de Indier van zojuist daar neerploft!! Het is zijn stoel helemaal niet, maar blijkbaar ziet hij zijn kans schoon. Ik heb geen zin in weer een stalker. Ik negeer de Indier en ga lezen. Hij doet nog een paar pogingen tot een gesprek, maar ik houd het af. Ik vind het brutaal en opdringerig dat hij de vrije stoel in beslag genomen heeft.

Na de maaltijd ga ik slapen. Hij plaatst zijn benen languit voorlangs mijn stoel waardoor ik niet anders kan dan mijn benen opvouwen wil ik hem niet aanraken.

De vlucht verloopt soepel. Wanneer we landen maak ik dat ik me snel uit de voeten maak. Sowieso moet ik opschieten voor mijn vlucht naar Kohn Kaen en een visum aanvragen. Gelukkig duurt dit niet lang. Grappig te merken dat de sfeer opeens weer veel gemoedelijker is in Thailand op het vliegveld. Ik vond India fijn en voelde me er goed, maar nu in Thailand merk ik toch wel verschil. De houding van het personeel is zachtaardiger en relaxter. Het visum is ook appeltje eitje.

Om 8.00 uur ’s morgens land ik in Khon Kaen. Ik heb een fijn hotel met een kamer op de 10e verdieping. In de afgelopen week heeft zich in mijn hoofd een niet te negeren angst gevormd voor rabiës na het contact met de straathonden en ik besluit me toch te laten vaccineren. Op naar het ziekenhuis. De arts vind een vaccinatie niet nodig, maar wanneer ik aandring gaat hij toch akkoord. Ik ben in Nederland al gevaccineerd en zou dan nu nog maar 2 vaccinaties nodig hebben, maar het Thaise schema zegt dat ik 5 vaccinaties nodig heb. Na vandaag moet ik dus nog 4 keer terug.

Die nacht en de dag erna voel ik me ziek door de vaccinatie. Ik doe dan ook niet veel.

Op 23 juli sta ik optijd op en ontbijt in het zonnetje buiten bij Starbucks. Vandaag ga ik naar het ‘mindfulnessproject’ in een dorp 30 kilometer verderop. Ik neem een tuktuk. Ik heb geen adres, maar en routebeschrijving aan de hand van foto’s. Ik maak me een beetje zorgen of dit goed gaat komen en mijn chauffeur spreekt geen woord Engels. Gelukkig herken ik op een gegeven moment punten van de foto’s en zonder problemen kom ik een half uur later op de plaats  van bestemming.

Ik word verwelkomd door de – van oorsprong Duitse – Christian die het centrum heeft opgericht met een ‘Welcome home’ en een knuffel. Het centrum is 6 weken dicht geweest en vandaag voor het eerst weer open.

Er zijn al 6 mensen die op dat moment een rondleiding krijgen van Taylor. Ik kan nog aansluiten bij het laatste stukje. Ze gaan net naar de 2 toiletten. Of iedereen bekend is met een 'squad toilet’. Iedereen knikt bevestigend. Uuuuuh….? Het zijn beiden hurktoiletten met een emmertje om door te spoelen.

Vervolgens worden we meteen gevraagd te helpen bij het uitladen van de bergen groenten en fruit die op dat moment net gebracht worden. Daarna moeten de mega grote koelkasten weer terug de keuken in gesjouwd en die moeten worden schoongemaakt. In de koelkast zit een formaat dierentuin zwarte spin met baby’s op haar rug. Ze is echt gigantisch!

De dagen hier hebben een vaste structuur. Om 5.30 slaat iemand van de groep op de gong om de rest te wekken. Om 6.00 uur starten we met yoga en aansluitend meditatie. Dit duurt ongeveer 1,5 uur. Daarna gaan we 45 minuten ‘mindfull werken’. Dit kan het bereiden van het ontbijt zijn, de slaapzaal vegen, de gezamenlijke ruimte op orde maken, de toiletten schoonmaken, in de tuin werken, etc. Aansluitend is er ontbijt. Tot en met het ontbijt  verloopt alles in stilte. De stilte wordt verbroken met een 1 op 1 knuffel van 10 tot 12 seconden (na fysiek contact van deze duur komen er gelukshormonen vrij blijkt uit onderzoek). Je krijgt een nummer en zoekt degene op met hetzelfde nummer als jij en dit is je knuffelmaatje.

Van 9.00 – 14.00 uur wordt er (hard) gewerkt. Dit zijn hele uiteenlopende werkzaamheden. Soms sta ik in de keuken om de lunch te bereiden. Je doet dit met vier of vijf en we zijn vrij om te bedenken wat we willen maken met de producten die aanwezig zijn. Ik leer ‘natural building’ toe te passen. We hebben een put (gewoon een uitgegraven stukje grond) waar we water en grond in mixen. Grond scheppen we een eindje verderop in emmers (per put ongeveer 150 emmers) en storten we in de put. Dit mengen we met water en rijstvliesjes. We doen dit door in de put heen en weer te lopen op blote voeten. Wanneer de verhoudingen kloppen en het mengsel de juiste stevigheid heeft worden er emmers mee gevuld en naar een betonnen plaat gebracht. Hier leggen we een mal neer met 6 rechthoekige vormen. We storten hier de emmers met het mengsel in. We drukken alles goed aan, passen nog een paar technieken toe en verwijderen de mal. 6 stenen klaar om 3 maanden te drogen! Super leuk om dit proces te leren!

Een paar anderen nemen de taak op zich om het grijze toiletgebouw te schilderen. Het wordt fantastisch mooi. Een van de dagen help ik ook nog mee.

Weer een andere dag bouw ik met een paar anderen een houten omheining voor de puppy’s die naar het centrum komen. En zo zijn er steeds uiteenlopende taken waarin je zelf kan kiezen wat je graag wilt doen.

Alles is duurzaam en er wordt alleen gewerkt met biologische producten. We mogen geen onnatuurlijke verzorgingsproducten gebruiken. Dus geen deo, shampoo, douchegel, muggenspray, zonnebrand, etc. Het grootste deel van deze producten maken we zelf en kunnen we tegen een kleine vergoeding kopen.

De maaltijden zijn vega en de enige dierlijke producten die worden gebruikt zijn honing en eieren. De maaltijden zijn super gezond en super lekker. Er wordt ontbijt gemaakt en lunch en ’s avonds kun je eten wat er over is of, zoals Christian adviseert, het diner overslaan.

Iedere dag om 14.00 uur lunchen we. Daarna hebben we vrije tijd tot 18.00 uur. Om 18.00 uur hebben we talking circle. We komen in een kring bij elkaar (onze gezamenlijke ruimte bestaat uit bamboematten onder een groot afdak, hier zitten in onze vrije tijd, hier hebben we yoga en meditatie, hier eten we, etc. we zitten hier op de grond) en iedere avond is de standaard vraag ‘wat was het beste moment van je dag’ samen met een vraag die iedere avond wisselt. Bijvoorbeeld ‘wat is je belangrijkste doel in het leven?’ of ‘van welke eigenschap van jezelf houd je?’. Om beurten geeft iedereen antwoord terwijl de rest luistert. Er worden geen vragen gesteld. Daarna volgt nog een teaching door Christian over een onderwerp of we kijken een documentaire. Dan is het meestal zo tegen een uur of 21.00 en gaan de meesten slapen.

Iedere avond zien we vuurvliegjes!

Het slapen is in de vorm van camping style. We hebben een grote ‘dorm’. Dit is een afdak met een mat op de vloer. Zelf gemaakt. We slapen op matrasjes met een klamboe. De douches zijn buitendouches. Hokjes met een emmer water om jezelf te wassen/douchen.

Verder is de suggestie om je telefoon niet te gebruiken, geen internet, niet lezen, niet schrijven, geen muziek luisteren, evt. bepaalde dagen helemaal niet spreken en/of communiceren.

We beginnen de week met een groep van 14 en uiteindelijk zijn we met bijna 30 mensen. De meesten zijn een aantal jaren aan het reizen.

Een keer per week is het buddha day. We gaan dan met zijn allen de avond ervoor al naar Khon Kaen naar de Buddhist Monastery. Ik ben twee keer aanwezig bij een buddha dag. De opbouw is in beide gevallen ongeveer hetzelfde. De eerste keer is er een speciale viering waardoor er ’s avonds nog een extra ceremonie is. De dag van aankomst is er gelegenheid ’s avonds naar de nachtmarkt te gaan die dichtbij de monastery is. Hier geniet ik erg van en samen met de rest proberen we allerlei locale producten die we met elkaar delen.

De dag erna, buddha day, staan we om 4.30 uur op en starten we om 5.00 uur met mediteren. Van 6.00 tot 7.00 lopen we naar lokale streetfoodkraampjes voor ontbijt. Om 7.00 uur mediteren we samen met de monniken en lokale Thaise mensen tot een uur of 9.00 a 9.30 uur. Hierbij wordt vrijwel continu in het Thais gesproken door 1 van de monniken en er wordt een moment ingelast waarbij iedereen eten kan geven aan de monniken. Iedereen is hierbij in het wit gekleed en we zitten op matjes op de grond. De monniken zijn in het bruin of oranje gekleed. We leren hoe we moeten knielen voor de buddha en dat we niet met onze voeten richting de buddha mogen zitten.

Om half 10 maken we onze verdieping schoon en daarna krijgen we teaching  van Christian over het buddhisme en is er ruimte voor ‘vraag en antwoord’.

Om 11 uur is het tijd voor lunch bij een Thais vegetarisch restaurant waar Christian allerlei gerechtjes voor ons besteld en wat echt buitengewoon lekker is.

Van 13.00 tot 16.00 uur wordt er weer gemediteerd. Daarna is er tijd voor een massage. Op hetzelfde terrein als de monastery zit een massageschool en bijna voor niets kunnen we hier gemasseerd worden. De eerste buddhadag ga ik voor een massage van een uur. Vlak voor het zover is heb ik spijt dat ik geen 2 uur heb geboekt en ik twijfel nog even om te wisselen naar 2 uur. Ik krijg een blouse en een broek aan van de salon. En dan begint de marteling. Het is echt een vreselijke massage, zo hardhandig. Ik lig mijn uur uit en ben zoooo blij dat het maar 1 uur is!

Om zeven uur begint de avond  chanting tot negen uur. Daarna kun je terugkeren naar het mindfulnesscentrum of een hotel regelen in Khon Kaen en daar blijven. De eerste buddhadag kies ik daarvoor omdat ik de dag erna in het ziekenhuis moet zijn voor een volgende vaccinatie en ik heb ook wel behoefte aan een beetje rust en ruimte voor mijzelf. Tara (Nederlands) en Annik (Duits) blijven ook. Zij delen een kamer en ik heb een kamer alleen. Ze willen die avond graag op stap, maar tot onze verrassing zijn alle bars en cafe’s dicht. We komen uiteindelijk uit bij een Italiaans restaurant en ze geven aan dat ze geen alcohol schenken in verband met buddha holiday. Aaaah vandaar dat alles dicht is!

Ik geniet enorm van een warme douche met stromend water, iets wat zo vanzelfsprekend is als ik thuis ben, kan ik nu zo waarderen. De dag na buddha day is altijd een vrije dag en ik breng deze dag door in Khon Kaen met Tara en Annik. Toevallig komen we op een lokale markt terecht met heel veel levende zeedieren, waaronder heel veel bakken met levende schildpadjes! Het is leuk om over de markt te lopen.

De dag daarna is er een markt in het dorpje waar het mindfulnesscentrum gevestigd is. Ik loop er naartoe samen met een paar anderen. Het is een klein marktje, maar met bijzondere locale delicatessen. Ik zie stokjes met gekookte eieren eraan geregen. Denk ik. Wanneer ik dichterbij kom zie ik dat het kippenembryo’s zijn! En zo zien we meer bijzondere hapjes.

Op 1 van de avonden hebben we een pizza party. We maken deeg en iedereen belegd zijn eigen pizza’s die 1 voor 1 worden gebakken in de houtgestookte steenoven. Ondertussen wordt er gitaar gespeeld en getrommeld en heel veel gekletst.

Als de pizza’s gebakken en gegeten zijn gaat het licht uit en de muziek aan en we dansen ‘like nobody is watching’. Heerlijk!! We drinken hier geen alcohol, maar het lijkt alsof iedereen een beetje onder invloed is.

Ik had mijn verblijf gepland tot maandag 6 augustus, maar Buddha day valt op 4 augustus en aangezien we dan toch al in Khon Kaen zijn en de dag erna geen programma heeft, heb ik besloten aan het einde van Buddhaday in Khon Kaen te blijven en ik heb een ticket naar Bali geboekt voor de dag erna.

Ik ben bijna twee weken bij het mindfulnessproject geweest (13 dagen) en ik kijk er met gemengde gevoelens op terug. Ik had het absoluut niet willen missen, er waren veel bijzondere momenten en ik heb veel geleerd. Soms heb ik het echt vervloekt, de gebroken nachten door het harde matras en de warmte, de vele vele vele muggen en dan  vooral die combinatie. Het koelde nooit af dus als we ’s avonds buiten zaten zat ik te zweten terwijl we niets deden en dan begonnen opeens alle muggenbeten heel erg te jeuken en dan hing er ook nog een horde muggen om me heen om me te voorzien van nieuwe bulten. En ze waren behoorlijk volhardend, ze gingen dwars door je kleding heen. Ik mocht alleen een eigengemaakte natuurlijke muggenspray gebruiken die naar kaneel rook en waarvan ik niet het idee had dat het heel erg hielp. Daarnaast vond ik het mixen in de groep best lastig en ik voelde me onzeker over mijn Engels. In het begin heb ik me best alleen gevoeld ondanks dat ik in gezelschap was. Uiteindelijk had ik leuk contact met Tara en Irene (komt uit Spanje, studeert in Amsterdam) en vanaf dat moment ging ik me steeds meer op mijn gemak voelen. Er zijn best wat momenten geweest dat ik me niet happy voelde, maar uiteindelijk weegt het niet op tegen alle mooie, bijzondere en fijne momenten die er ook zijn geweest. Het is een vorm van community living en je leeft twee weken lang met elkaar, ver weg van het ‘normale’ dagelijkse bestaan. Ik heb bijzondere mensen mogen ontmoeten, er is veel gedeeld, er is veel gelachen en ook veel gehuild. Ik heb met Irene een fijne band opgebouwd in korte tijd en ik hoop echt dat we elkaar nog gaan zien als ik weer terug ben. Voor nu hebben we afgesproken dat we zeker nog een keer pizza’s gaan maken en ons eigen feestje gaan bouwen als ik terug ben in Nederland.

En toen was het tijd voor het volgende avontuur: Bali en de Gili eilanden. Volgens plan zou ik 5 augustus naar Bali vliegen en 10 augustus doorgaan naar Gili Meno gaan voor een workaway ervaring bij een eco hostel en na een week nog 4 nachten op Gili Air verblijven.

Er was gedoe met mijn ticket want doordat google automatisch gegevens was gaan invullen bij het boeken van mijn vliegticket mijn telefoon en ik niet goed had opgelet stond er Annemie op mijn ticket in plaats van Janne zoals in mijn paspoort stond. Daarnaast had ik alleen de mogelijkheid over het meenemen van handbagage. En ik moest ook nog een bewijs kunnen laten zien dat ik Indonesie binnen 30 dagen weer zou verlaten voor mijn visum. Vino heeft behoorlijk wat inspanningen verricht om dit alles te regelen. Helaas liet Kiwi.com (via hen had ik geboekt) het behoorlijk afweten. Wel heeft Vino een nep vliegticket voor mij gemaakt zodat ik ‘bewijs’ heb dat ik Indonesie binnen 30 dagen verlaat. Ik kan namelijk nog geen ticket boeken omdat ik nog niet weet waar ik naartoe ga na Bali en Gili.

Mijn vlucht gaat op 5 augustus om 16.30 uur. Om 12.00 uur ga ik al naar de luchthaven om te kijken of ik alles kan regelen. Eenmaal daar blijkt dat ze mijn naam voor de eerste vlucht (naar Bangkok) niet kunnen aanpassen omdat het om meer dan 3 letters gaat. Ik moet een nieuw ticket boeken. Wanneer ik vraag of ik bij het nieuwe ticket dan ruimbagage kan bijboeken is het antwoord dat dat niet gaat omdat dit alleen kan als de vlucht over minimaal 4 uur vertrekt en het is nu 3,5 uur van tevoren.

De tweede vlucht van Bangkok naar Bali is met een andere maatschappij en ik ga daar navraag doen. Ze zijn heel behulpzaam. Het kost veel moeite maar ze wijzigen mijn naam kosteloos en ik kan voor de tweede vlucht bagage bijboeken. Ik boek bij hen ook een nieuwe vlucht van Khon Kaen naar Bangkok. Alles is nu dan toch geregeld al is het jammer dat mijn eerder geboekte ticket naar Bangkok is komen te vervallen. De volgende keer let ik beter op!

Om 01.00 uur ’s nachts kom ik aan in Bali waar ik word opgehaald en 10 minuten later staan we bij het hotel. Ik heb een fijne kamer.

De volgende morgen (maandag 6 augustus) maak ik me zorgen omdat ik heb gehoord dat de afgelopen weken de boten niet varen van Bali naar de Gili eilanden wegens een ruige zee. Ik ben aan het uitzoeken of ik kan vliegen naar Lombok en vanaf Lombok kan varen, als het nieuws me bereikt dat er aardbevingen zijn geweest op Lombok. Zware aardbevingen! Gisteren een tweede aardbeving die ook voelbaar was op Bali en ook schade heeft aangericht. Dat moet ongeveer een halve dag voor mijn aankomst zijn geweest. Op Lombok is de schade enorm en er zijn ontzettend veel doden en gewonden. In de loop van de dag word duidelijk dat ook de Gili eilanden getroffen zijn en dat iedereen geëvacueerd wordt.

Om half 1 in de middag rijd ik met de eigenaar van het hotel en een Kroatisch koppel naar Ubud, mijn volgende verblijfplaats. Het is ongeveer 30 km, maar door de verkeersdrukte doen we er bijna 2,5 uur over. Tegen drie uur ben ik bij mijn hostel. Wat is het lang geleden dat ik in een hostel sliep! Ik zit midden in het centrum van Ubud. Ik was gewaarschuwd dat Bali zeker niet het mooiste deel van Indonesie is, dat het te toeristisch is en dat Ubud een overload heeft aan toeristen. En dat is helemaal waar, maar ik vind Ubud hartstikke leuk! Ik struikel over de kleine hippe, fancy, gezellige, lokale, healthy eettentjes. De een nog leuker dan de ander. Heel veel vega en biologisch. Daarnaast zijn er ontzettend veel leuke winkeltjes met hele uiteenlopende leuke spulletjes. Geen rommel, maar echt leuke dingen. Ik mis Be ontzettend, weet dat ik enorm zou genieten om met haar hier rond te struinen en er zijn hier in en rond Ubud heel veel leuke activiteiten te doen. Ik eet een super lekkere vega wrap als late lunch, loop door de smalle straatjes, relax even in het hostel, eet ’s avonds Gado Gado bij een heel leuk gezellig tentje en laat me daarna overhalen voor een voetmassage wanneer ik langs een massagesalon loop.

De volgende morgen slaap ik een klein beetje uit en om 9.30 uur zit ik in de startblokken voor mijn bananenpannenkoek die is inbegrepen bij mijn overnachting. Lekker hoor, goed begin van de dag. Het is nog rustig in Ubud! Ik loop over de (toeristen) markt die nu nog bijna een soort van verlaten is. Overal op straat liggen kleine bakjes met wierook en bloemen als offer. Dit is afkomstig van de Hindoes. De toeristenmarkt heeft naast wat leuke spulletjes ook veel ‘rommel’ en het is een grappig contrast om de mooie offertjes te zien tussen de grote houten piemels die hier worden verkocht.

Ik ga voor een pediure en laat mijn teennagels netjes in model knippen en lakken. Daarna strijk ik neer bij een heel erg leuk tentje waar ik heerlijke dingen eet en ondertussen mijn reisdagboek bijwerk.

's Middags wandel ik naar Monkeyforest. Een regenwoudachtig idee vol met apen. De apen zijn niet verlegen! Wederom mis ik Be in de wetenschap dat ze dit ook erg leuk zou vinden.

Ik heb er moeite mee dat mijn plannen zijn gewijzigd. Ik had gehoopt dat ik door het reizen wellicht iets flexibeler zou worden, maar ik merk dat ik het lastig vind dat mijn planning nu opeens in het water valt. Voorop staat natuurlijk dat het verschrikkelijk is wat er is gebeurd en ik zou me niet zo druk moeten maken over onbenullige dingen, maar ik dacht dat ik vanaf vrijdag nog zeker een dikke 1,5 week de tijd zou hebben om na te denken over een volgende bestemming en wellicht mensen zou ontmoeten die ideeën hadden of ergens heen zouden gaan en nog gezelschap zochten. Of dat ik kon kijken naar een volgende Workaway plaats. En nu heb ik opeens geen plan! Het hostel hier had ik eigenlijk geboekt tot woensdag en dat heb ik nu met 1 nacht verlengd, maar ik geloof niet dat ik donderdag opeens een plan heb.

De dag erna is het woensdag en om 6.30 uur gaat de wekker. Om 7.30 uur word ik opgehaald voor een mountainbiketoer. In het busje zit een Nederlands gezin met 2 tieners. Later sluit er ook nog een koppel aan uit New York. Ik klets wat met het Nederlandse gezin wat erg gezellig is en toch zoveel gemakkelijker gaat in mijn eigen taal. We gaan eerst ontbijten met uitzicht op een actieve vulkaan en kratermeer. Super mooi uitzicht. 

Na het ontbijt gaan we eerst naar een koffieplantage waar we uitleg krijgen over verschillende soorten fruit en koffiebonen. Er wordt hier ook civetkoffie geproduceerd, een van de duurste koffiesoorten ter wereld. De civetkatachtige eet de rauwe rode koffiebessen. Het vruchtvlees wordt verteerd, maar de pit blijft intact en komt via de ontlasting naar buiten. Ze worden hierna verwerkt tot koffie. De beestjes worden hier in kooien gehouden.

We krijgen een koffie- en theeproeverijtje met heerlijke koffietjes en theetjes en uitzicht op tropisch groen.

We vervolgen in de auto naar het startpunt waar we gaan mountainbiken. Bij het startpunt zijn veel Nederlanders. De eerste stop met de fiets is bij een tuin waar bijen worden gehouden, onder andere hele kleine zwarte bijtjes. De honing van deze bijtjes (die niet steken) is zoet-zuur. We mogen het proeven. Het smaakt inderdaad een beetje azijn achtig. Wel lekker! We krijgen hier nog uitleg over de bijen en verschillende planten en bomen.

Veel mensen op Bali zijn hindoe en de gids laat ons zien dat er grote dieren zijn gemaakt. Iedere kaste heeft zijn eigen diersoort. Als mensen overlijden worden ze 3 tot 5 jaar begraven. Na 3 tot 5 jaar worden de overblijfselen door de familie opgegraven en op bepaalde dagen in het jaar worden deze in de zelfgemaakte dieren gelegd en deze dieren worden dan samen met de overblijfselen van de overledene verbrand.

We vervolgen onze fietstocht en maken een stop bij een lokale familie. Dorpjes bestaan hier uit kleine compounds. In een compound woont maar 1 of een paar families die aan elkaar verwant zijn. In deze compound wonen 2 families. Iedere compound heeft een eigen tempel. Verder staan er verschillende huisjes/kamers. Er is een huisje dat het dichtst bij de tempel staat. Dit is voorbestemd voor de grootouders. Wanneer er binnen de familie en baby'tje geboren wordt, wordt de placenta na een ceremonie begraven vlak voor het huis dat het dichtst bij de tempel ligt.

We kijken rond, mogen even binnenkijken in de keuken. Buiten zit iemand manden te vlechten. Het is erg leuk om te zien hoe mensen hier leven.

We fietsen tussen rijstvelden, rijstterrassen (zo ontzettend groen!!), mensen die werken in de rijstvelden, kleine dorpjes, het is echt heel erg leuk en zo ontzettend anders dan het toeristische Ubud. Wat een heerlijke natuur, zo ontzettend tropisch en groen. De zon schijnt volop en het is tegelijkertijd niet te warm. Het is genieten.

Na 22 kilometer (vrijwel alleen maar bergafwaarts!) worden we opgepikt door de auto en naar een leuk restaurant gebracht voor een heerlijke lunch. Rond 15.00 uur ben ik bij het hostel. Nadenken over waar ik naartoe wil! Een luxe probleem!

Foto’s

12 Reacties

  1. Be:
    8 augustus 2018
    Zo gaaf en zo bijzonder!! Je verteld in zo'n reisverhaal weer hele andere dingen, die ik nog niet gehoord had. Als ik alles zo hoor, dan had ik er graag bij geweest! Lekkere dingen proeven, genieten van de drukte van de stad en genieten van de natuur. Ik mis jou hier minstens zo erg! Ben benieuwd wat je volgende bestemming is. Xxxxx
  2. Ron en Petra:
    8 augustus 2018
    Lieve Anne, wat een fantastisch mooi verhaal heb je weer geschreven. Zo beeldend alsof we er zelf bij zijn! Wat maak je veel mee zeg. Ben erg benieuwd wat je volgende bestemming gaat worden. Pas goed op jezelf. Dikke knuffel van Ron en Petra.
  3. Heleen:
    8 augustus 2018
    Hoi Annemie,

    Ik zag je mailtje binnenkomen tijdens een korte pauze die ik had tijdens een wandeling. Na de wandeling gelijk een terrasje opgezocht op je verhaal te lezen.
    En echt.......dan ben ik net zo ver weg van dit terrasje als wanneer ik een spannend boek zou lezen.

    Bedankt weer voor het delen van je ervaringen van afgelopen weken.

    Wat een toffe en soms ook moeilijke ervaringen. Ik leef met beide met je mee.

    En ben ook zeker benieuwd waar je als volgende stap naar toe zult gaan.

    Liefs,
  4. Bonita:
    8 augustus 2018
    Ik geniet van je verhalen Annemie. Moest wel lachen om je wens wat flexibeler te kunnen zijn. Voor het perspetief: je enige houvast is je planning ... vind je het gek dat dat nu lastig is...niet te streng voor jezelf hoor.
    Warme groet, Bonita
  5. Jolanda:
    8 augustus 2018
    Lieve Annemie, wat fijn dat je zo geniet, want het moet, zoals je af en toe aangeeft ook wel eenzaam. Het is natuurlijk ook een hele mooie belevenis waar je ons ook deelgenoot van maakt! Ik lees het met veel plezier maar ook met bewondering. We wachten met spanning op je volgende reisverhaal! Dag dappere Anne, take care en groetjes uit een oververhit (ja, 35 graden) Goes
  6. Beau:
    8 augustus 2018
    Mieuw!
  7. Paula:
    8 augustus 2018
    Lieve Mie!
    Ik ben flabbergasted! Wat maak jij veel mee en wat kun je goed dealen met tegenslag en opdringerige ventjes! 👏 Het is inderdaad een drama wat Lombok getroffen heeft! Zoveel doden en gewonden, zoveel verwoest, hoe komt zo'n eiland dit ooit te boven?
    Ik moest lachen om je hardhandige massage. Ik heb het zelf ook meegemaakt in Indonesië en had net zoveel spijt als jij, nooit meer! De eerste keer schijnt trouwens het ergst te zijn.
    Hier is alles prima, het weer is iets afgekoeld en we hopen op flinke buien.
    Met oma gaat het redelijk, we waren vrijdag nog bij haar.
    Ontvang van ons veel groeten en liefs en blijf schrijven!! We genieten (en lijden) mee! 🤣
  8. Bita:
    8 augustus 2018
    Hi Annemie
    Weer een fantastisch en mooi reisverslag. Het kwam binnen terwijl ik op Gatwick zat te wachten op het vliegtuig. Zalig om jouw belevenissen mee te beleven. Wat een ervaringen doe je op en je leert jezelf wel kennen op zo'n reis. Ik kan me voorstellen dat het niet altijd even makkelijk is maar van die tegenslagen leer je weer zoveel.
    Ik herinner me Ubud heel goed, het is natuurlijk toeristisch maar het heeft een charme. Nu Lombok geen optie is door die vreselijke aardbeving is Flores misschien een idee. Charlot heeft een vriendin in Labuhanbajo die misschien iets weet voor je. Zij werkt met gehandicapten. Neem even contact op met Charlot die kan je haar adres geven.
  9. Anne:
    13 augustus 2018
    Hey Annemie! Wat leuk om je verhaal weer te lezen :-). Die Sikh tempel klonk echt als een mooie ervaring! En wat veel mooie ervaringen schrijf je op! En mooi hoe je ook eerlijk de mindere fijne momenten beschrijft. Zo herkenbaar. Volgens mij is dat inherent aan alleen reizen. Ik leerde er altijd wel van dat de fijne momenten ook gewoon weer terugkeren als het even tegenzit. Leuk te lezen dat je ook al wat mooie contacten met andere reizigers hebt opgedaan. Kan je toch af en toe wel even delen, dat is toch ook wel heel fijn! En wat voelde ik met je mee met die opdringerige kerel......... soms echt griezelig van de creeps. Wat een gedoe ook met je vlucht wijzigen, ik moest wel lachen om jullie vervalsing van het vliegticket. WAs je niet super zenuwachtig dat dat ontdekt werd?? Hahaha. Ik ben heel benieuwd waar je nu inmiddels bent. Zo te lezen heb je op Bali wel echt genoten! Ik hoop dat je nog even kan blijven genieten :-D. Liefs! Anne Boo
  10. Leny en Pietl:
    14 augustus 2018
    Hallo Anne. Ikzou niet weten wat ik toe moet voegen aan alle reacties. Alleen dat ik je erg bewonderen zelf doe je of het heel gewoon is wat je allemaal meemaaktmaar wat neem je een vracht met ervaringen meeBe kan wel een week vrij nemen om alle verhalen aan te horen Ik geniet al zo van het lezen ervan en zat al te wachten op je verhaal kijk uit naar je volgende belevenissenpas op jezelf en geniet.
  11. Laura:
    15 augustus 2018
    Lieve Anne,
    Wat een mooi verhaal weer om te lezen! Je maakt echt bijzondere dingen mee. Hele spannende dingen, maar ook erg mooie dingen. Belevenissen om nooit te vergeten. Ik vind je dapper! Ben benieuwd naar je volgende verhaal! Liefs
  12. Alberts:
    29 september 2018
    Hoi Annemie,
    Wat maak je toch veel mee en doe je veel ervaringen op.
    Het ondernemen ligt jouw wel, en je ont moet veel andere mensen, en doet veel ervaring op, de trek door Australie doet weer andere dingen met je: komend uit een andere wereld nu weer in de mordernere sameleving, het geeft tot na denken?
    We leven met je mee en genieten van de verslagen en de foto`s.Blijf attend en voorzichtich en geniet straks met Vino en Beatrijs.
    We zien uit naar jouw volgende verslag.
    Fanne en Roelof.